12 Aralık 2012 Çarşamba

Doğu Anadolu Ekonomik Faaliyetleri Nelerdir

Doğu Anadolu Bölgesinde Ekonomik Faaliyetler
Sanayi kuruluşları yetersiz olan Doğu Anadolu Bölgesi halkı geçimini, başta hayvancılık olmak üzere tarımdan sağlar. Bölgenin hayvancılığa çok elverişli olan Erzurum Kars Bölümü’nde yüksek nitelikli sığırlar yetiştirilir. Çok sayıda küçükbaş hayvan besleyen göçer aşiretler yazın sürülerini bölgenin öteki kesimlerindeki yüksek yaylalarda otlatır.

Bitkisel üretime elverişli alanlar, bölge yüzölçümünün ancak %10’unu kaplar. Bu alanın büyük bölümünde tahıl ekimi yapılır. Tahıldan başka baklagiller, şeker pancarı, meyve, sebze, pamuk ve az miktarda da tütün yetiştirilir. Pamuk yetiştirilen kuytu Iğdır, Malatya ve Elazığ ovalarını yanı sıra Erzincan Ovası ile Van Gölü çevresinde meyve bahçeleri çok yer tutar.

Yalnızca büyük kentler çevresinde kurulan sanayilerin başlıcaları pamuklu dokuma, iplik, şeker, süttozu, un, peynir, yem, sigara ve çimento fabrikaları ile et kombinalarıdır.

Yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin sayılan Doğu Anadolu Bölgesi’nde Afşin ve Elbistan’da linyit, Hekimhan ve Divriği yörelerinde bakır, Guleman yöresinde krom, Maden yöresinde bakır, Keban ve Baskil yöresinde de gümüşlü kurşun yatakları vardır. Keban ve Karakaya hidroelektrik, AfşinElbistan termik santralları bölgenin başlıca enerji üretim kuruluşlarıdır.

Tarımsal alanları kısıtlı, sanayi işyerleri yetersiz olan bölge halkının artan nüfusu içinde işsiz kalan kesimi, ülkenin ekonomikolanakları daha gelişmiş olan yörelerine göç etmek zorunda kalmaktadır.

Bölgenin Türkiye Ekonomisindeki Yeri
Doğu Anadolu yurdun en geniş ama en tenha ve en geri kalmış bölgesidir.
Bu bölgenin yurt ekonomisine en büyük katkısı canlı hayvan ve hayvan ürünleri ihracatı alanındadır. Yurdumuzdaki küçükbaş hayvanların %21’si, sığırların %25’i bu bölgede yetiştirilir.

Toprak ürünleri bakımından yurt ekonomisine katkısı azdır.Madencilik alanında yurt ekonomisine katkısı önemlidir: Tüm yurtta çıkarılan bakırın %50’si, kromun %70’i, demirin %75’i, mabünganezin %35’i, baritin %75’i, çinko ve kayatuzunun önemli bir kısmı bu bölgeden elde edilir. Bölgenin maden yatakları zengindir.

Bölgenin elektrik enerjisi üretimindeki payı büyüktür. Sadece Keban santrali tüm Türkiye üretiminin %25’ini gerçekleştirmektedir. Yapımı devam eden yeni hidroelektrik santralleri bittiğinde, bölge bu yönüyle çok daha büyük bir önem kazanacaktır. Türkiye’de hidroelektrik üretimine elverişli akarsu potansiyelinin üçte biri bu bölgede bulunmaktadır. 



TARIM VE HAYVANCILIK :Doğu Anadolu bölgesinde hakim ekonomik etkinlikleri tarımsal etkinlikler oluşturmaktadır.Bölgede fiziki şartların da uygun olmasından dolayı Büyükbaş hayvancılık yaygındır. Ülkemizde hayvancılığı en fazla geliştiği bölgelerden biridir . Tarımsal ürünler ,bölge nüfusunun ihtiyacını ancak karşılamaktadır. Bölgede tarımdan elde edilen verim azdır , bu durumun ortaya çıkmasında etkili olan belli başlı faktörler şunlardır a)Dağlık alanlarda yükseltinin fazla olması b) Kış aylarının uzun sürmesi c) kış aylarında havanın çok soğuk olması d) karlı gün sayısının uzun olması e) yaz aylarının geç gelmesi ve yazın kısa sürmesi . Bölge genelinde bölümlere göre yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır ; 

Yukarı Fırat Bölümü : Buğday,arpa,şekerpancarı,baklagil ve tütün


Yukarı Murat - Van Bölümü : Şekerpancarı,baklagil , tütün, sebze ve meyve 



Erzurum - Kars Bölümü : Arpa,şekerpancarı ,Pamuk(Iğdır)


Hakkari Bölümü : Ekim alanları çok az biraz tahıl tarımı yapılır.


MADENLER ve SANAYİ :Doğu Anadolu maden çeşitliliği ve maden rezervi bakımından Türkiye'nin en zengin bölgesidir. Ülkemizin elektrik üretiminin büyük bir bölümü bu bölgede yapılmaktadır. Akarsular üzerinde kurulu olan bir çok baraj gölü bulunmaktadır. Madenler bakımından durum böyle olmasına rağmen bölgede sanayi yatırımları yok denecek kadar azdır. Özellikle ulaşım probleminin yaşanması ,dağlık alanların oranı sanayi tesislerinin az olmasına yol açmıştır . Bölgedeki sanayi tesislerinin bölümlere göre dağılımı şu şekildedir; 


Yukarı Fırat Bölümü :Şeker,dokuma , sigara, ferro-krom,demir ve yem fabrikaları


Yukarı Murat - Van Bölümü : Muş,Ağrı ve Erciş : Şeker fabrikası Van : et kombinası 


Erzurum - Kars Bölümü : Kars: et kombinası, mandıralar Erzurum : şeker fabrikası , ek kombinası, çimento fabrikası


Hakkari Bölümü : Sanayi tesisi yoktur.


Doğu Anadolu Bölgesinde çıkarılan madenlerin bölümlere göre dağılımı ise şu şekildedir ; 


Yukarı Fırat Bölümü : 

Divriği,Hekimhan : Demir 

Guleman ve Palu : Krom 

Elazığ,Ergani ve Maden :Bakır 

Keban : kurşun Erzincan: Kayatuzu 

Afşin ve Elbistan : Linyit 


Yukarı Murat - Van Bölümü : Van gölünden soda üretimi yapılır. 


Erzurum - Kars Bölümü : Linyit 


Hakkari Bölümü :Önemli bir yer altı zenginliği yoktur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder